Rozprzestrzenianie się koronawirusa SARS-CoV-2, który powoduje chorobę COVID-19, na całym świecie stało się asumptem do zmian, w wyniku których innowacyjne modele zarządzania oparte na pracy zdalnej przestały być postrzegane jedynie jako narzędzie pomocnicze, a stały się normą w codziennym funkcjonowaniu. Zarówno polskie, jak i inne europejskie uczelnie zastąpiły tradycyjny model uczenia i nauczania metodami i technikami kształcenia na odległość.

Działając w poczuciu odpowiedzialności za podejmowane decyzje, wpływające na rozwój szkolnictwa wyższego, zachowując profesjonalizm przy realizowaniu wyznaczonych zadań, a także przestrzegając zasad jawności i przejrzystości stosowanych procedur, przyjętych zasad etycznych oraz w poszanowaniu tradycji akademickich, Polska Komisja Akredytacyjna uznała, że nadzwyczajny charakter zaistniałej sytuacji nie może oznaczać zawieszenia lub wyeliminowania działań zmierzających do doskonalenia jakości kształcenia w bliższej lub dalszej perspektywie. Dlatego też, niezwłocznie po ogłoszeniu stanu epidemicznego, równolegle z podjęciem decyzji o zawieszeniu postępowań w sprawie oceny programowej, przystąpiono do intensywnych prac o charakterze analityczno-koncepcyjnym (kwiecień-sierpień 2020 r.), których celem było przywrócenie stanu, w którym Komisja realizuje jedno ze swoich głównych ustawowych zadań. W dalszej kolejności podjęto szereg działań o charakterze wdrożeniowym (sierpień-październik 2020 r.), w tym m.in. przeprowadzono szkolenia skierowane zarówno do interesariuszy wewnętrznych, jak i zewnętrznych, czy też ukończono prace związane z dostosowaniem wewnętrznych aktów prawnych Komisji do zmodyfikowanej formuły wizytacji. W efekcie, wraz z rozpoczęciem roku akademickiego 2020/2021, PKA wdrożyła procedurę wizytacji w trybie zdalnym. Pierwsza wizytacja „na odległość” – przy użyciu odpowiednio do tego przygotowanych narzędzi – została przeprowadzona w dniach 15 i 16 października 2020 roku. Do chwili obecnej wizytacja zdalna jest jedyną formą procedowania oceny programowej przez Komisję.

Komisja kieruje się nadrzędną wartością, jaką jest dobro społeczne, dlatego też działając w duchu odpowiedzialności i profesjonalizmu, już na etapie projektowania harmonogramu wdrażania oceny zdalnej zaplanowano przeprowadzenie ewaluacji nowej formuły wizytacji. W związku z tym, dążąc do realizacji swojej misji, a także zdobywając cenne doświadczenie z sytuacji, która nieoczekiwanie zmieniła funkcjonowanie wielu aspektów życia społecznego, przeprowadzono badanie służące doskonaleniu procedury oceny, a także wypracowaniu rekomendacji na przyszłość. Przedmiotowe badanie zostało przeprowadzone w okresie od 22 lutego 2021 r. do 10 marca 2021 r. Łącznie wzięło w nim udział ponad 430 respondentów zarówno z grona przedstawicieli uczelni, które były wizytowane zdalnie w okresie od października 2020 r. do lutego 2021 r., jak i członków zespołów oceniających biorących udział w tak realizowanej procedurze.

Analiza wyników badania wskazała, że przeprowadzenie wizytacji przy pomocy narzędzi pracy zdalnej (MS Teams/MS SharePoint) umożliwia dokonanie oceny programowej w odniesieniu do wszystkich szczegółowych kryteriów oceny. Ponadto badanie potwierdziło, że procedura spełnia wszystkie europejskie zasady, normy i standardy, co sprawia, że proces oceny programowej jest sprawiedliwy, miarodajny i jednakowy dla wszystkich uczestników procesu. Innym kluczowym wnioskiem z przeprowadzonych badań jest ogólne spostrzeżenie, że po ustaniu pandemii i związanych z nią ograniczeń, nie jest oczekiwany powrót do sposobu prowadzenia wizytacji w taki sam sposób, w jaki przebiegała ona przed pandemią (w trybie stacjonarnym), gdyż część elementów zaprojektowanych i wdrożonych w warunkach pracy zdalnej w zdecydowany sposób usprawniła przebieg postępowania oceniającego.

Zachęcamy do zapoznania się z pełnym raportem z badań.